همورئید( بواسیر ) چیست ؟ همورئید (بواسیر )به شرایطی اطلاق می شود که سیاهرگهای اطراف و داخل راست روده و مقعد برجسته و متورم شده اند .این حالت می تواند در اثر فشار بیش از حد برای دفع مدفوع ایجاد شود، (مثلاً در یبوست مزمن) سایر حالاتی که باعث همورئید می شوند شامل : حاملگی، پیری، اسهال ، اسهال مزمن و مقاربت مقعدی می باشد. همورئید می تواند هم در داخل مقعد ایجاد شود که به آن همورئید داخلی گفته شده و هم در خارج و پوست اطراف مقعد ایجاد شود که به آن همورئید خارجی می گویند.
دلایل ایجاد بیماری قبل از توضیح علائم همورئید باید متذکر شد که بسیاری از بیماریهای مقعد مثل شقاق، آبسه مقعدی و التهاب و خارش ناحیه مقعد و ...علائم مشابه همورئید داشته و به اشتباه علائم آنها به همورئید نسبت داده می شود. علائم همورئید معمولاً در عرض چند روز رفع می شود و این بیماری خطرناک و تهدید کننده حیات نیست. گرچه افراد زیادی به همورئید مبتلا می باشند، ولی همه آنها علامتدار نیستند .در میان افراد علامتدار مبتلا به همورئید داخلی، شایعترین علامت دیدن خون روشن برروی مدفوع و یا کاسه توالت می باشد. در موراد شدید نیز همورئید داخلی آنقدر بزرگ می شود که از مقعد بیرون زده و ملتهب و دردناک می شود. علائم همورئید خارجی ممکن است شامل، تورم دردناک و یا ایجاد یک توده سفت در اطراف مقعد( که از تجمع لخته خونی در آن مکان ایجاد شده است) باشد که به این حالت اخیر همورئید ترومبوزه خارجی می گویند. همچنین، زور زدن بیش از حد، تمیز کردن وسواس گونه و شدید ناحیه مقعد نیز می تواند علائم فرد را تشدید کند.
شیوع همورئید چقدر است ؟ سال به آن مبتلا 05 همورئید چه در زنان و چه در مردان بسیار شایع می باشد .در حدود نیمی از جمعیت بالای بوده و در میان زنان حامله نیز شیوع زیادی دارد .در زنان حامله هم بعلت فشار جنین به روی احشاء شکمی و هم بعلت تغییرات هورمونی، سیاهرگهای مقعدی متورم می شوند. همچنین در هنگام زایمان نیز بر روی این وریدها فشار زیادی وارد می شود، ولی بهر صورت در بیشتر زنان همورئید ناشی از حاملگی یک مسأله زودگذر و غیردائمی است. پزشک مقعد و راست روده رامعاینه می کند( بوسیله دستگاهی که در داخل مقعد گذاشته می شود و داخل مقعد و پائین راست روده دیده می شود و به آن آنوسکوپ می گویند) و بدنبال وریدهای برجسته و متورم می گردد. همچنین گاهی پزشک پس از پوشیدن دستکش با انگشت می تواند محیط داخل مقعد را معاینه کند تا از اختلالات
2 تهیه شده در واحد فناوری اطلاعات پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج فارس - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی بوشهر صفحه
دیواره مقعد اطلاع حاصل کرده و آنها را لمس کند. گاهی لازم است بوسیله سیگموئیدوسکوپ (وسیله ای که علاوه بر راست روده قسمت سیگموئید که قسمت انتهای روده بزرگ در طرف چپ می باشد را نشان می دهد )بیمار معاینه شود تا سایر علل خونریزی گوارشی رد شود.
درمان همورئید چیست ؟ در قدم اول سعی بر آن است که همورئید با درمانهای طبی درمان شود. ابتدا باید بوسیله انجام کارهای زیر علائم بیمار را تخفیف داد: دقیقه چند بار 15 - نشستن در لگن حاوی آب گرم برای مدت 1 در روز ) - استفاده از پمادهای ضد همورئید در ناحیه درگیر (برای مدت کوتاه 2 پس از تخفیف علائم، لازم است برای جلوگیری از عود همورئید، فشار و حالت زور زدن هنگام اجابت مزاج در فرد به حداقل برسد. برای این کار پزشکان توصیه می کنند که فرد مصرف میوه و سبزی ها و مایعات در رژیم غذائی خود لیوان آب در 6-8 را افزایش دهد. بیماران با مصرف میوه و سبزی ها که حاوی فیبر بوده و همچنین مصرف حداقل روز مدفوع نرمتر و حجیم تری خواهند داشت. مدفوع نرمتر، راحت تر دفع شده و فشار کمتری به فرد می آورد، بنابراین این وریدهای مقعدی هم کمتر تحت فشار قرار می گیرند. علاوه بر مصرف میوه ها گاهی پزشکان مکملهائی که باعث افزایش حجم مدفوع می شوند مثل پسیلیوم ) را نیز برای بیماران تجویز می کنند تا مدفوع نرمتری داشته Cellulose Methyl) و متیل سلولز (Psyllium( باشند. در مواردی نیز همورئید باید بوسیله جراحی درمان شود .در این موارد با نابود کردن وریدهای واریسی ناحیه مقعد همورئید درمان می شود. 1- بستن ورید مقعدی بوسیله باند لاستیکی : در این روش یک نوار لاستیکی دور پایه ورید متورم بسته می شود. با بستن این نوار جریان خون آن قطع شده و پس از چند روز ورید خشک و چروکیده شده و کنده می شود. 2
اسکلروتراپی : در این روش با تزریق مواد شیمیائی بداخل همورئید و اطراف آن باعث چروکیده شدن آن می شوند. 3
کوآگولاسیون با نور مادون قرمز : یک وسیله مخصوص می باشد که همورئید را می سوزاند. 4
عمل جراحی برداشتن همورئید : گاهی در موارد همورئید داخلی و خارجی خیلی بزرگ یا همورئید با علائم شدید ممکن است نیاز به جراحی وریدهای برجسته داشته باشد.
- ۹۷/۰۸/۰۷